سیاست روز:قدرت سیاسی بدهکاران دانه درشت بانکی

هرچند متولیان بانک مرکزی در واکاوی دلایل رشد این چنینی مطالبات معوق بانکی به عوامل بیرونی و درونی اشاره می کنند و معتقدند رکود تورمی، تحریم های بین المللی، جهش نرخ ارز از عوامل بیرونی این رویداد و عدم اعتبار سنجی دقیق در بانک ها و عدم وجود نظم و قاعده مشخصی در برخی بانک ها برای پیگیری قضایی مطالبات از عوامل درونی است اما کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در کنار موارد یاد شده قدرت بالای سیاسی بدهکاران دانه درشت بانکی را مدنظر قرار داده و مدعی هستند که اگر عزم جدی در این میان وجود داشته باشد می توان بر بسیاری از مشکلاتی از این دست فائق آمد.
همچنین کارشناسان اقتصادی بانک محور بودن اقتصاد و مشکلات اقتصادی پدید آمده در کشور طی چند سال اخیر را از عوامل مهم دیگر این اتفاق برشمرده و مدعی هستند که عدم رشد منابع بانک ها در کنار ناتوانی در تامین سرمایه در گردش تولیدکنندگان متغیرهایی است که بر افزایش سطح مطالبات معوق بانکی کمک کرده است.
این گروه بر این ادعا هستند که حرکت به سمت تامین مالی از سوی بازار سرمایه و همچنین در اولویت قرار دادن واحدهای تولیدی در پرداخت تسهیلات از جمله مواردی است که می تواند به کاهش حجم مطالبات معوق کمک کند.

مطالبات معوق در آیینه آمار
طبق آمار بانک مرکزی 15 درصد مطالبات یاد شده در اختیار 10 بدهکار بزرگ بانکی است که رقمی در حدود 124 هزار میلیارد ریال است.همچنین در حال حاضر 200 بدهکار بزرگ 55 درصد؛ 48 درصد بدهکاران (معادل 131 مشتری) بالای هزار میلیارد ریال؛ 50 شرکت مرتبط 33 درصد؛ 10 بدهکار بزرگ بانکی با 124 هزار میلیارد ریال 15درصد و 3 نفر نیز بالای یک هزار میلیارد تومان به نظام بانکی بدهکارند.
گزارش های بانک مرکزی از این مساله حکایت دارد که از رقم کل مطالبات معوق بانکی؛ بانک های دولتی 323 هزار میلیارد ریال (معادل 13 درصد کل تسهیلات) و بانک های خصوصی 250 هزار میلیارد ریال (معادل 17 درصد کل تسهیلات) و در نهایت بانک های نیمه خصوصی 234 هزار میلیارد ریال (برابر 12 درصد تسهیلات) خود مطالبات معوق دارند.
ناگفته نماند که در میان حوزه های مختلف اقتصادی کشور، حوزه صنعت و معدن با در اختیار داشتن 30 درصد مطالبات معوق کل کشور در رده اول از این نظر قرار دارد و این مستندات بر این مبنا لحاظ شده که 61درصد از مبلغ کل مطالبات معوق متعلق به 500 نفر بدهکار بزرگ بانکی است که فعالیت اصلی آنها حوزه صنعت و معدن است.

بانک هایی که شریک اقتصادی نیستند
ناصر عاشوری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در ارزیابی افزایش بی رویه مطالبات معوق بانکی به سیاست روز گفت: آنچه مسلم است مجلس باید نسبت به این مسائل حساس باشد اما بررسی ها در بروز چنین روند فزاینده مطالبات معوق بانکی به عدم دخیل بودن بانک ها درسرمایه گذاری طرح های اقتصادی باز می گردد.
وی افزود: واقعیت آن است که بانک ها به دلیل اینکه در سرمایه گذاری هر یک واقعی نیستند؛ متاسفانه نسبت به توجیه اقتصادی طرح های سرمایه گذاری احساس مسئولیت نمی کنند و این موجب می شود تا در ازای ارائه تسهیلات به مردم تضمین لازم را نگرفته و ماحصل این اتفاق آن می شود که هر روز شاهد رشد مطالبات معوق بانکی هستیم.
به گفته این عضو کمیسیون اقتصادی بانک ها طبق قوانین تجارت اسلامی باید جایی سرمایه گذاری کنند که توجیه اقتصادی داشته باشد و پیرو آن بازگشت سرمایه و سود برای هر دو طرف اعم از بانک و سرمایه گذار وجود داشته باشد.
عاشوری با بیان اینکه اگر بانک ها تضمین لازم را بگیرند باز هم امکان رشد مطالبات معوق وجود دارد خاطرنشان کرد: در صورت گرفتن تضامین لازم توسط بانک ها به دلیل اینکه بانک ها خود شریک واقعی نیستند همواره این تفکر را دارند که سود و زیان سرمایه گذاران برای آنها بدون تفاوت است و این تفکر خود بر مشکلات می افزاید.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه بانک ها باید منابع مالی خود را در چرخه تولید از جمله حوزه تولید، صنعت، تجارت بگذارند که بازدهی و حاشیه سود داشته باشد گفت: در این صورت علاوه بر سرمایه گذاران؛ بانک ها به عنوان تامین کننده منابع مالی پروژه باید در سود و ضرر پروژه ها شریک باشند تا به دنبال این مساله چرخه اقتصاد هم بچرخد.
عاشوری تصریح کرد: اگر این رویه اعمال نشود افرادی که نسبت به گرفتن وام کلان اقتصادی اقدام می کنند این منابع را در بخش های غیرمولد بازار و بازارهایی مانند مسکن و ارز سرمایه گذاری کرده و نسبت به پولشویی اقدام می کنند که این مهم بازار را نامتعادل می کند.
وی در ادامه برخورد با متخلفین اقتصادی در این زمینه را مدنظر قرار داد و گفت: آنچه مسلم است تاکنون در برخورد با متخلفین اقتصادی ضعیف عمل کردیم و قوه قضائیه با قاطعیت وارد عمل نشده است و اگر چنین رویه ای انجام می شد قطعا دیگر افراد به واسطه مجازات های صورت گرفته به این سمت تمایلی پیدا نمی کردند.
به گفته عاشوری اگر عزم جدی در کنترل این مطالبات وجود دارد باید به گونه ای عمل کنیم که سایرین وسوسه نشوند به این سمت بروند به عبارت دیگر باید با فاسدین این بخش برخورد جدی کنیم.

بحران بزرگ
عبدالعلی نورا کارشناس اقتصادی با بیان اینکه رشد مطالبات معوق از دو شکل خارج نیست گفت: نکته اول در این زمینه آن است که نظام بانکی عزمی برای این کار ندارد بنابراین خود بانک ها باید عزم کلی و جدی برای این مهم داشته باشند اما این نکته را نباید فراموش کرد که برخی بانک ها از نگرانی اینکه مجبور به اعلام ورشکستگی شود از اعلام میزان مطالبات معوق خود سر باز می زند و به همین خاطر به شکلی با بدهکاران مدارا می کند غافل از اینکه این چنین مدارا کردن می تواند بحران بزرگتری را ایجاد کند.
وی در ادامه نگاه کوتاه مدت بانک ها را مدنظر قرار داد و افزود: از آنجایی که دوره ریاست مدیران بانکی 2 تا 4 سال است بنابراین این گروه مدیران کلان بانکی کوتاه مدت فکر می کنند و همین موجب می شود تا برنامه ریزی بلند مدت برای این مساله نداشته باشند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در کنار عواملی چون عدم برنامه ریزی بلند مدت مدیران؛ عامل موثر بعدی خود دولت ها است به عبارت دیگر افرادی می توانند وام کلان بگیرند که از قدرت سیاسی بالا برخوردار باشند.
به گفته وی احتیاط های بیش از حد در نظام بازرسی و دولتی کشور و در نظر گرفتن این نکته که قوه قضائیه تا زمانی که به آن ابلاغ نشود در چنین موضوعاتی دخالت نمی کند بر سایر بازدارنده ها در این زمینه می افزاید.
نورا خاطر نشان کرد: برآیند عواملی چون نفوذ سیاسی در سیستم های کلان مملکتی، نگاه کوتاه مدت مدیران و وجود رانت موجب شده تا هر روز شاهد رشد افسار گسیخته مطالبات معوق باشیم.

سیاست روز

-400 میلیون مسلمان آفریقا چشم انتظار یاری جهان اسلام
-ایران رهبر مبارزه با تروریسم و خشونت در آسیا
-قدرت سیاسی بدهکاران دانه درشت بانکی
-شلیک موفق موشک های نازعات و فجر

خراسان

-چالش خبرنگاران با سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره تعریف متفاوت واشنگتن از کودتا در تایلند و مصر
-آژانس: ایران به تعهدات خود در توافق ژنو پایبند است
-خرید ملک و اخذ اقامت؛ دامی زیبا، این بار در ترکیه
-صادرات ایران به عراق به رتبه سوم سقوط کرد

کیهان

-قدرت موشکی ارتش با شلیک نازعات و فجر5 به نمایش درآمد
-جشنواره شعر فجر یا جولانگاه بی هنران عقده ای!
-روحانی: لجبازی غرب مانع توافق است

جمهوری اسلامی

-ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی برای 5 اقدام عملی دیگر توافق کردند
-رییس کل بانک مرکزی: چشم انداز منابع و مصارف ارزی کشور مثبت است
-روسیه و چین قطعنامه ارجاع پرونده سوریه به دادگاه لاهه را وتو کردند
-شهادت 32 زائر شیعه بر اثر انفجار تروریستی در بغداد

آرمان

-برخی نمایندگان در آروزی شکست مذاکرات هستند
-بیرق اصلاحات 76 در دست اعتدال
-باز هم شناسنامه جنجالی شد 92
-24 خرداد ادامه 2 خرداد

شرق

-فرزند پدری علاقمند به دین و ایران هستم
-بزرگداشت دوم خرداد شاید وقتی دیگر
-گمانه زنی درباره دوران پسا اشتون
-17 سالگی گفتمان اصلاحات

آفرینش

-جزئیات اولین فراخوان جذب بورسیه دانشجویان دکتری تخصصی علوم پزشکی و اسامی رشته های مورد پذیرش
-برخی نمایندگان آرزوی شکست کامل مذاکرات هسته ای را دارند
-حل مسئله هسته ای ایران به نفع عراق است
-مالکی، مجددا نامزد نخست وزیری شد

ایران

-توافق ایران و آژانس پرونده پارچین بسته شد
-تعامل جهانی برای مبارزه با خشونت و افراط
-سازندگان کلیپ شادی آزاد شدند
-خرمشهر آزاد شد

جام جم

-اصلاح اطلاعات یارانه بگیران محدودیت زمانی ندارد
-حمایت مشروط کارشناسان ار تداوم ارائه سبد کالا
-جلیلی:همه باید به تیم مذاکره کننده کمک کنیم
-ناامنی در تاکسی تلفنی های غیرمجاز

وطن امروز

-فرمانده کودتا نخست وزیر شد
-امضای آمریکا اعتبار ندارد
-سمت جدید یاسر هاشمی
-خودرو گران می شود؟!

دنیای اقتصاد

-بورس در انتظار محرک بنیادی
-نشانه های توافق تا پایان تیرماه
-ایست بهره وری از سال 84
-فرمول متفاوت قیمت خودرو

راه مردم

-تاراج گورستان اراج توسط شهرداری منطقه یک
-آغاز اجرای طرح های طلایی در پتروشیمی در شازند
-لیلا حاتمی: مردم تهران ذهن بسته ای ندارند
-احتمال توافق پشت پرده واشنگتن با ایران